Cách tính ngày giỗ đầu để cúng sẽ phụ thuộc vào âm lịch và ngày mất của người chết. Đặc biệt phải đảm bảo tính chính xác trong năm đầu tiên giỗ người chết, các năm tiếp theo có thể cúng trước nếu như bận rộn. Cùng Đá mỹ nghệ Minh Công tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây về lễ nghĩa phong tục thờ cúng của gia đình Việt hiện nay.

Ý nghĩa của ngày giỗ đầu
Ngày Giỗ Đầu, hay còn gọi là Tiểu Tường, là ngày giỗ đầu tiên sau một năm kể từ ngày người thân mất. Đây là một ngày vẫn mang nhiều nỗi buồn, đau thương và xót xa. Người thân tổ chức buổi lễ trang nghiêm, tôn trọng để tưởng nhớ người đã khuất. Trong lễ cúng Giỗ Đầu, gia đình vẫn mặc đồ tang phục, buổi lễ diễn ra không kém phần trang trọng so với buổi tang năm trước
Thời gian này, người thân, bạn bè của người đã mất thường tổ chức buổi lễ cúng giỗ tại nhà hoặc tại nơi mộ phần linh cữu được an táng. Lễ cúng có thể bao gồm việc thắp hương, dâng hoa, cúng rượu và thực phẩm nhằm tri ân và kính nhớ người đã qua đời.
Chi tiết cách tính ngày giỗ đầu
Phong tục tính ngày giỗ đầu trong văn hóa thờ cúng ở Việt Nam thường là đến ngày mất của người thân từ trần, tròn đúng một năm âm lịch sau đó. Điều này thường được tính theo chu kỳ âm lịch dài 12 tháng. Nếu người thân mất vào một năm nhuận, ngày giỗ đầu vẫn được tính từ ngày mất âm lịch, không phụ thuộc vào việc có thêm tháng nhuận hay không.
Dựa vào ngày mất âm lịch
Ngày giỗ đầu sẽ được tổ chức sau đúng 1 năm kể từ ngày người thân qua đời, tính theo âm lịch. Ví dụ, nếu người mất vào ngày 15 tháng 7 âm lịch, thì giỗ đầu sẽ diễn ra vào ngày 15 tháng 7 âm lịch năm sau.
Nếu mất vào năm nhuận
Nếu người thân mất vào năm nhuận và tháng nhuận, bạn cần làm giỗ đầu vào đúng ngày và tháng mất năm tiếp theo, không phụ thuộc vào tháng nhuận của năm mới.
Nếu ngày mất rơi vào tháng nhuận (năm âm lịch có 13 tháng), thì ngày giỗ đầu sẽ được tổ chức vào tháng tương ứng của năm không nhuận.
Tuy nhiên, một số trường hợp cụ thể, ví dụ như năm nhuận có người mất trong tháng lẻ (như tháng 1, 3, 5…), việc tính ngày giỗ đầu có thể có sự thay đổi để đảm bảo tính chính xác về mặt thời gian và văn hóa.
Ngày giỗ thường (sau 3 năm) thường không bị ảnh hưởng bởi năm nhuận và vẫn được tính dựa trên ngày chính xác mà người thân từ trần, đối với cách tính này, tháng đủ hay thiếu, năm nhuận hay không nhuận đều không có sự thay đổi.
Ví dụ: người thân mất vào ngày 12 tháng 2 năm 2020 (trong năm nhuận) thì ngày cúng giỗ đầu (giáp năm) sẽ rơi vào ngày 12 tháng 1 âm lịch năm sau đó, tức là ngày 12 tháng 01 năm 2021. Cách tính này tương ứng với việc diễn ra cúng giỗ đúng đúng sau một chu kỳ âm lịch tròn đúng 12 tháng từ ngày mất của người thân.
Một số lưu ý khi cúng giỗ đầu
Cúng trước hay cúng đúng ngày: Theo truyền thống, giỗ đầu thường được cúng vào đúng ngày âm lịch của người đã khuất. Tuy nhiên, nếu vì điều kiện hoặc hoàn cảnh mà gia đình không thể làm đúng ngày, có thể cúng trước một vài ngày.
Mâm cúng giỗ đầu: Mâm cúng thường bao gồm các món ăn truyền thống, hương, hoa, và các lễ vật theo tín ngưỡng địa phương. Trong giỗ đầu, mâm cúng thường lớn hơn các dịp giỗ sau này, thể hiện lòng thành kính sâu sắc của gia đình.
Chuẩn bị những gì khi cúng giỗ đầu
Khi thực hiện nghi thức cúng giỗ đầu, gia đình cần phải chuẩn bị ít nhất hai mâm lễ. Đầu tiên là mâm dâng hiến thần linh, thứ hai là mâm dâng lên người mất và tổ tiên. Chi tiết các đồ cúng chuẩn bị cho từng mâm lễ như sau:
Với mâm lễ dâng hiến thần linh
Các đồ cúng cơ bản gồm có:
- Hoa tươi.
- Trái cây tươi.
- Hương nhang.
- Đèn cầy.
- Giấy tiền vàng bạc làm bằng giấy
- Quần áo, xe, nhà…giấy để gửi xuống âm phủ.
- Mã biếu – vàng mã được làm bằng giấy. Mục đích để biếu ác thần để tránh bị quấy nhiễu, trách phạt.
- Với mâm lễ mặn cho người chết và tổ tiên
Các đồ cúng gồm có xôi, chè, một cân giò luộc hoặc một con gà luộc, bát canh, cơm trắng nếu là người miền Bắc. Nếu là người miền Trung thì mâm cơm mặn sẽ cầu kỳ hơn, gồm có thịt gà, thịt vịt, canh, bún, nem, chả. Người miền Nam thì ưu tiên các món hầm, luộc, xào, kho. Ví dụ thịt kho tàu, khổ qua hầm, rau cải xào.
Ngoài ra, bạn có thể chuẩn bị thêm một số món mặn khác mà người chết lúc sống rất thích ăn cũng như để mâm cơm đầy đủ, thịnh soạn hơn.
Văn khấn cúng giỗ đầu chi tiết và đúng chuẩn nhất
Chuẩn bị bài Văn khấn cúng giỗ đầu (trích trong sách “Văn khấn cổ truyền Việt Nam”)
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ tiên nội ngoại họ
Tín chủ (chúng) con là:………………………………………………….
Tuổi…………………………………………….
Ngụ tại:……………………………………….
Hôm nay là ngày……………tháng……….năm….…………(Âm lịch).
Chính ngày Giỗ Đầu của:………………………………………………..
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành.
Thành khẩn kính mời:………………………………………….
Mất ngày tháng năm (Âm lịch):……………………………
Mộ phần táng tại:……………………………
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Cô Di và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Kết luận: Qua bài viết này, Đá mỹ nghệ Minh Công đã giúp giải đáp những thắc mắc về ngày giỗ đầu tiên của người thân? Hy vọng những thông tin trên là hữu ích với bạn đọc.
ĐÁ MỸ NGHỆ MINH CÔNG NINH BÌNH
Trụ sở chính: Làng Nghề Đá Mỹ Nghệ Ninh Vân – Hoa Lư – Ninh Bình
Xưởng sản xuất: Làng Nghề Đá Mỹ Nghệ Ninh Vân – Hoa Lư – Ninh Bình
Xưởng trưng bày sản phẩm: Ninh Vân, Hoa Lư, Ninh Bình
Hotline: 0888.696.585
Email: damyngheminhcong1992@gmail.com
Website: https://damyngheminhcong.com/